Geopark Czeski Raj, który na prestiżową listę europejskiej sieci geoparków został wpisany w październiku 2005 r., jest prawdziwym podręcznikiem geologii. Na terytorium o powierzchni 760 km2 znajduje się szeroka skala fenomenów geologicznych, stanowiska paleontologiczne, mineralogiczne i archeologiczne, oraz zabytki historii. Znajdziemy go między miastami Mnichovo Hradiště, Železný Brod, Jilemnice, Nová Paka i Jiczyn.
Tereny te przed ponad 300 milionami lat podniosły się z dna oceanu i przed 100 milionami lat zostały ponownie zalane przez morze. Kilkakrotnie występowała tu aktywność wulkaniczna. Znajdziemy tu skały, których powstanie sięga samego początku paleozoiku. W tej erze powstały sedymenty o dużej miąższości a przede wszystkim wylewne melafiry, w których znajdują się agaty, ametysty, czy też jaspisy. Pozostałości roślinne stały się budulcem węgla kamiennego lub nasyciły się masą krzemienną.
Skamieniałe drzewa są fenomenem Novopacka. Jeżeli od początku drugorzędu jakiś materiał został ułożony, erodował aż do początku morza w okresie kredy. W morzu, które tu było przez okres 10 milionów lat, powstały kilkusetmetrowe osady piasku, pyłu lub iłu, które najpierw stwardniały, a następnie ruchy górotwórcze połamały je na mniejsze kry i jeszcze mniejsze bloki. Przepływająca woda i klimat wymodelowały teren do dzisiejszej postaci a w trzeciorzędzie jego powierzchnię ozdobiły wulkany, które dziś tworzą dominanty krajobrazu. Dzięki temu, że znajdujemy się na granicy trzech różniących się geologicznie terytoriów, jest tu różnorodny krajobraz i surowce ukryte w ziemi. Znajdują się tu nie tylko kamienie szlachetne, ale wydobywano tu też i przetwarzano rudę żelaza, węgiel, lub miedź. Wydobywano tu kamień budowlany i łupki, które przetwarzano na dachówki. Są tu źródła dobrej wody pitnej. Człowiek tu żyje ponad 10 000 lat i współtworzy krajobraz. Pierwotne mokradła przemienił w tereny rolnicze, lub na odwrót, stawy, wybudował osady, zamki, pałace.